"Mais, que é o Hartismo?" : avozdevilalba

Por César Reis

O vindeiro venres 17 terá lugar en Compostela a presentación mundial do Hartismo, fenómeno que nos últimos tempos ten ocupado moito espazo nos medios, en webs e blogs adicados ou non á arte, pero tamén nalgún que outro xornal, tanto dixital coma de papel e ata na televisión. O que a estas alturas moitos aínda se preguntan é o seguinte: “que demo é o Hartismo?”

O precedente
O precedente inmediato deste movemento atopámolo no chamado Stuckism, fundado en Londres en 1999 coma movemento organizado de repulsa contra os desvaríos da arte moderna. A repercusión da súa chamada calou fondo tanto na Gran Bretaña coma en moitos outros lugares chegando a ter presenza hoxe, nove anos despois, en preto de 40 países e contar con máis de 160 sedes. Os estuquistas non fan senón expoñer de xeito explícito e con rigor un pensamento que, desde hai tempo, fica na mente de moitos: pode realmente considerarse arte todo o que hoxe se atopa nos museos de Arte Contemporánea ou é que quizais chegou aí, a esa consagración, pola opinión e criterio de un selecto grupo elitista de “gurús”?

Malia non considerarse membros de ningunha avangarda, Mariano Casas Gil, Carmen Martín Serantes e Miguel-Anxo Varela Díaz, licenciados en Belas Artes e artífices deste movemento, firman un manifesto no que expoñen as súas reivindicacións e o seu programa artístico do mesmo xeito que fixeran os movementos de comezos do século XX. Búscase así a ruptura radical co vixente, co establecido pola rutina ou a desidia das autoridades culturais. Supón isto, xa que logo, unha renovación do eido artístico que vai na procura dun novo pulo de frescura, pureza e orixinalidade, condicións primixenias da arte.

O Manifesto
Pronúncianse en contra da arte (ou anti-arte) alentado pola oficialidade e do elitismo que a rodea, así coma do alonxamento desta do público. Consideran abominable o feito de que que a anti-arte, cuxo expoñente principal son os ready-made de Duchamp (o coñecido orinal é mostra máis que significativa), se teña tomado en serio polos seus epígonos, pervertindo deste xeito a idea orixinal coa que xurdiu, é dicir, coma parodia, coma denuncia de que calquera cousa, polo simple feito de estar nun museo, se convirta en arte.

Non dubidan en arremeter contra o conceptualismo, as performance e a sacralización do proceso no lugar da obra, a ansia excesiva de modernidade, e a escravitude ás modas, a falla de orixinalidade das avangardas actuais, os trascendentalismos que buscan dar complicadas explicacións ao feito artístico, o rexeite da tradición, as formulacións radicais da historiografía do arte moderno, a marxinación da beleza coma parte do feito artístico, o rol dos artistas, os sistemas de ensino nas Escolas de Arte, a fascinación polas novas tecnoloxías coma fin e non coma medio, o desprezo da pintura, etc.

A polémica
Coma eles mesmos din nos seus blogs, as reaccións a un manifesto de propostas tan radicais non se fixeron agardar, aceleradas hoxe en día polo empuxe que supoñen as novas tecnoloxías. Non só de Galicia, senón tamén do resto da península e as illas, así coma de Arxentina e EEUU. Semella que a maior parte delas foron de apoio por ter a valentía de dicir e reivindicar abertamente algo latente en moitos sectores da sociedade.

No que ás reaccións en contra se refire, xurdiron en dous sentidos: as de crítica razoada e constructiva, fronte a aquelas que chegaron á descalificación irracional ou persoal e mesmo a acusalos de provincianismo ou anacronía. Moitas destas críticas pódense ler na Plataforma Aberta de Cultura e-norte.

A presentación
Se amor se escribe con H, coma dicía Jardiel Poncela, pode que a partires de agora Arte tamén o faga. En calquera caso, o que desexe máis información do movemento pode visitala súa web (www.hartismo.com), na que inclúen o manifesto, un test do (h)artismo, unha ficha de adhesión, enlaces co stuckism e outros movementos, así como información sobre eles ou as orixes do Hartismo.

Tamén se pode acudir nestes días á presentación mundial aludida no comezo deste artigo. Os actos programados, polo de agora, serán dous. O primeiro terá lugar, coma dixemos máis arriba, o 17 de outubro en Compostela, a iso das oito da tarde no Centro Sociocultural “O Ensanche”, na rúa Frey Rosendo Salvado, 14-16 baixo. O segundo realizarase en Ferrol o día 22 de outubro tamén ás oito da tarde na Galería Sargadelos, na concurrencia das rúas María e Rubalcava.

Máis información: