Por César Reis(Vén do mes anterior)
Na primeira parte deste artigo o autor analizaba o caso da acusación de plaxio por parte do guitarrista Joe Satriani para o grupo británico Coldplay en clave posmoderna, aludindo ao fenómeno da intertextualidade para, a seguir mostrar algúns exemplos do ámbito da música popular. Agora, continúa a exemplificación para, ao fin, establecer algunhas conclusións.
Outra cousa son as citas e “chiscadelas” máis ou menos cómplices. Velaquí algunhas: George Harrison dificilmente podería negar que a frase que inicia o seu “Something” (“Something in the way she moves”) débella ao tema que dá nome ao primeiro Lp do seu amigo James Taylor. Ou Maná que o título do seu disco “Dónde jugarán los niños” (que Molotov transformou ironicamente en “Dónde jugarán las niñas”) tomárono dunha das cancións máis coñecidas de Cat Stevens; os Housemartins en “Five get over excited” tamén “citan” o “All you need is love” (aínda que substituíndo o empalagoso “Love, love, love” polo divertido “Fun, fun, fun); Os Beatles, nese mesmo tema, homenaxearon explícitamente “A Marsellesa”. Outro fermoso himno, “A Internacional”, foi “incorporado” a algunha composición por xente tan dispar como Os Resentidos, Aute ou Kortatu. Algo similar ao que fixeron The Clash en “Wrong'm'boyo” co “Stagger Le” de Lloyd Price; Glutamato ye-yé, en “Sabes bien”, co “Speedy González” de Pat Boone; Siniestro Total en “Tumbado a la bartola” co “Sunny Afternoon”, de The Kinks, e en “Yo dije yeah” co “What'd I say?”, de Ray Charles; os Cool Jerks, en “Suck in to me”, co “Green Onions” de Booker T. Jones & the Memphis Group ou Carlos Santana en “Love your life” co terceiro movemento (Poco allegretto) da terceira sinfonía de Brahms en fa maior, opus 90, que xa no seu día “versionaran” Jane Birkin e Serge Gainsbourg naquel “Baby alone in Babilone”. Nestes dous últimos casos limítanse a poñer letra ao tema orixinal sen pagar (probablemente) nin un peso en dereitos de autor.
Onde a reflexión achégase ao desvarío
Aínda que tamén hai “parentescos” deste tipo moito máis “paranoicos” (en realidade tal vez sexa paranoico é o que se dedica a buscalos e revelalos). Pensen de novo no “All you need is love”, cuxa letra e acordes (aínda que noutra orde) sustentaron, cunha melodía nova, a tonadiña dun programa televisivo de título homónimo. Tamén o “Mari, ponte quieta” de Os Resentidos e o “Proud Mary” da Creedence parécense. Ou o “Himno de prostitutas” e o “Siempre libre”, de Loquillo e os Trogloditas, teñen algo que ver con “Stay Free”, de The Clash” (o propio Sabino fala disto en Corre, Rocker). Pero, acaso só a min lémbrame o jingle do anuncio dunha coñecida cadea de supermercados alemá, o “Our house” dos Madness? Ou os primeiros compases de “Sólo tú” de Mocedades ao “I can't help falling in love” de Elvis Presley?
Vale, vale, tal vez estea un comezando a desvariar máis do que conven. Ao fin e ao cabo, cantos centos de rocanroles e blueses son realmente parecidos entre si sen que ninguén poña o grito no ceo? O “Boys” de Dixon & Farell, que cantaron tamén os Beatles, e o “What'd I say?” de Ray Charles poden ser un bo exemplo entre miles. Xa que logo, demostrando unha vez máis esta versatilidade do pop e tirándolle ferro ao asunto, o citado tema de Coldplay, co que iniciabamos este artigo, foi remezclado en Internet con composicións de The Killers, New York Dolls, Jay-Z ou KanyeWest sen que a inesperada fusión sorprenda demasiado. Algo similar podería facerse con infinitos temas, pois as novas tecnoloxías (programas como Autotune, Protools, Logic...) dan para isto e moito máis.
Non puiden saber se Satriani ao final terá abordado a Coldplay na festa de entrega dos Grammy do pasado fin de semana, pois a prensa só parece preocupada de informar sobre os modelitos que se luciron uns e outras (pero non era unha festa dedicada á música??). En calquera caso todas estas “afinidades” comentadas, se algunha vez le este artigo, non sei se diminuirán ou aumentarán a nosa paranoia, perdón, perspicacia.
Conclusión
Nihil novum sub sole. Hai moitos máis exemplos (non só, por suposto, no ámbito da música popular moderna), pero sería demasiado aburrido e proceloso aludir a todos eles. Teñan en conta que isto non é máis que un signo, como tantos, da posmodernidade que nos circunda. Pensen no caso da literatura ou, máis significativamente, no cine. A “homenaxe” en esceas concretas é unha constante na produción de Tarantino, pero tamén vese en moitos outros directores. No que a “revisións” refírese, simplemente boten unha ollada ás estreas que nos depararán os anos vindeiros: Doce do patíbulo, Robocop, Os inmortais, Piraña, Pesadelo en Elm Street, Conan o Bárbaro, Os sete samurais, A fuga de Logan, Trinta e nove chanzos, Furia de titáns, Os paxaros... Sóanlles?
Pero quizais o caso máis extremo en ambas artes, no que a “versión” ou “revisión” se refíre sería o da fotocopia paranoica. Algo similar ao que se fixo en Vanilla Sky con Abre los ojos, de Amenábar, ou Gus Van Sant con Psicose, de Hitchcock, ou o grupo norteamericano The Smithers con varios temas de The Beatles no seu disco “Meet The Smithers”.
En fin, e xa para rematar, que podo dicir eu mesmo se para confeccionar este artigo plaxiei case completo outro escrito por min (aínda que asinado con outro nome) hai agora doce anos e publicado nun magnífico fanzine villalbés, Instinto Primario, editado por Xosé Manuel “Xútil” e Luis Mato?
Desde estas liñas convido a todos vostedes a rastrear nas súas discotecas particulares ou na súa memoria musical en busca de todas aquelas afinidades melódicas que lle apeteza, claro que sen ánimo delator nin inquisitorio estilo Satriani, senón por puro divertimento, que para iso está a música, e se non que llo digan a Euterpe.
cesar.reis.alveiros@gmail.com
0 comentários :
Danos a túa opinión