Joey

Por César Reis

Parafraseando con libérrima impudicia ao poeta Gil de Biedma, atrévome a dicir que de todas as historias das miñas bandas de rock preferidas, sen dúbida a máis triste é a dos Ramones, porque remata mal.

Si para esnaquizar as vidas posibles dos Beatles no moroso “Anthology” foi necesaria a friorenta de case dez horas, Jim Fields e Michael Gramaglia apenas empregaron 108 minutos en ilustrar con non menos paixón a historia dos Ramones en “End of the Century” (2003). No fondo nada estraño, proporcional á duración dos temas de ambalas dúas bandas.

A música perpetrada polo grupo de Queens resulta, de pura sinxeleza, sumamente inxenua –estriba niso a propia simplicidade do rock’n’roll en tanto que manifestación xenuína da música popular moderna–, chea de cantigas vivaces, pletóricas, sinceras... Sen dúbida propenden ao oínte a unha ledicia incondicional, a un vitalismo dunha candidez ilimitada e avasaladora. Con todo, o documental “End of the Century” amosa o mesmo rosario de sufrimentos, o mesmo catálogo de culpas, a mesma ilimitada conxunción de pecados que calquera outra historia similar onde as haxa. Resulta estraño pensar que aqueles que foron capaces de transmitir tanta ledicia sincera non tivesen a capacidade de gozala. En calquera caso, de entre os sufridos representantes, de entre a turbia e ambigua depravación de Dee Dee, o pasado pendencieiro de Johnny ou o desvío cara ás marxes da tolemia dos sucesivos baterías, emerxe con luz propia a figura do vocalista Joey.

Si –Monterroso dixit– os vates han ser máis ben baixiños, os seus dous metros de estatura, a súa indubidable fealdade física ou un diagnóstico precoz de trastorno obsesivo-compulsivo non foron argumentos suficientes para apartalo de converterse, sen apenas el mesmo pretendelo, nun auténtico poeta do rock. De ter a súa orixe nalgunha rancia proxenie europea ou de estar a conta corrente da súa familia felizmente saneada ou dotada de maiores atributos pecunarios, o mundo circundante teríao considerado alguén dunha xenialidade excéntrica e pouco común. Sendo como foi, non lle quedou outro remedio que vivir coa conciencia e o estigma do “raro”, do alieníxena, do desposuído oriúndo dos mesmos marxes da marxinalidade. O inferno, Sartre xa nos advertiu, son os outros. Nun mundo de modais rufianescos como o do rock e os seus arredores, só alguén igualmente egrexio, aínda que desequilibrado, como Phil Spector, dotado dun xenio tan voraz como o seu, sería capaz de albiscar algo sublime máis aló de onde os outros só percibían o grotesco da súa apostura, o irregular da súa desproporción.

O epílogo a “End of the Century” deixa, así, un sabor agridoce ao espectador. Todos, agás Joey falecido pouco antes de cancro linfático, recollen en 2002 o primeiro recoñecemento firme que lles outorga a industria do rock. Dee Dee morrería pouco despois de rematar o documental. O guitarrista Johnny, con quen Joey non se falaba desde facía anos a pesar de seguir compartindo escenario, confesa non asistir ao cantante nos seus derradeiros intres de sufrimento. Aínda que non menciona a súa propia saúde, alega non concibir un fariseísmo que en absoluto desexaba para si mesmo –un ano despois íao levar un tumor de próstata.

“Too tough to die”, demasiado duros para morrer, rezaba en 1984 un dos temas do álbum homónimo. Tanta ledicia non era posible. Os deuses conxuráronse contra eles, quen sabe en base a que absurdo xeito de manter o equilibrio universal.

cesar.reis.alveiros@gmail.com