Reflexións dunha educadora social

Paloma Seijo

Desde que comezou a pasada campaña eleitoral, o persoal do Consorcio Galego de Igualdade e Benestar, especialmente o dos centros para persoas maiores, fomos atacados por políticos e medios de comunicación. Despois de todo o sucedido creo oportuno escreber este artigo para, cando menos, desafogar a miña indignación ante tan imprudentes ataques, nos que se lanzaron labazadas en forma de críticas a persoas que estamos a traballar desde hai anos por e para as persoas maiores galegas.

O traballo con este colectivo xa é difícil por si mesmo: tratamos casos con problemáticas moi duras, enfrontámonos día a día á despedida de persoas, intervimos en situacións de crise que embargan as nosas emocións e moitas veces as dos que nos rodean, pero tamén é certo que vivimos coa sensación de estar a facer algo de valor, de realizar un labor que nos recompensa, moitas veces mesmo polo único pago dun sorriso, parécevos pouco? Pois estou a falar do que nos move a seguir adiante a pesar dos salarios irrisorios, dos 800 míseros euros, no mellor dos casos, que cobra un titulado medio por unha xornada completa (un/a fisioterapeuta, un traballador/a social, un/a terapeuta ocupacional, un enfermeiro/a, un educador/a social) por exercer un traballo de grande responsabilidade, con horarios que nada teñen que ver cos de moitos funcionarios públicos, e mesmo en numerosas ocasións en xornadas semanais de 10 ou 12 horas, evidentemente aínda peor remuneradas, pero así fixadas polo convenio de centros de atención a persoas maiores.

Cando nos presentamos ao primeiro concurso oposición moita xente non quixo apostar polo traballo con persoas maiores. Non estaba disposta a abandonar ou cambiar postos estables noutros sectores ou ámbitos moito mellor pagos, por vir traballar nunha emerxente rede de centros públicos de atención a maiores. Mentres, outros decidimos seguir apostando por esa emoción que nos leva loitar por unha mellor atención aos nosos anciáns, a loitar por eses sorrisos, por dignificar o final das súas vidas.

Pasamos un primeiro proceso selectivo, un concurso oposición para conseguir unha praza laboral temporal, no que tras aprobar un exame teórico, tivemos que superar unha entrevista práctica, ante un tribunal composto por representantes dos concellos, das delegacións provinciais e do Consorcio, que avaliaron a nosa capacidade resolutiva e de resposta. Por outra banda, puntuouse a nosa experiencia, formación, especialización, etc., a través dun concurso de meritos.

Nin que dicir ten que esta selección superámola moitos profesionais que levabamos traballando moito tempo en condicións moi precarias, pero no que nos gusta. E o mellor de todo é que fomos quen de montar unha rede pública de centros de atención a persoas maiores en Galicia na que somos capaces de dar unha alta calidade de coidados, feito que á vista está en todas e cada unha das enquisas de satisfación anónimas realizadas aos nosos usuarios (maiores, familiares, coidadores formais e informais). Realmente pensades que poderiamos facer isto, sentilo, vivilo, se nos deran as prazas simplemente por amiguismo?

Eu creo que non, e non só iso, senón que despois de doce anos neste sector, teño moi claro que para traballar con maiores non abonda un salario. Precísase vocación, ilusión, esforzo, é necesario enternecerse coa profundidade das miradas cheas de enrugas polos anos, gañas de ir e dar o que moitas veces a familia por si soa non consegue. Moita xente pregúntame se non preferiría traballar con outros colectivos "máis alegres". Asegúrovos que nada me aleda máis que a mirada de alguén que, a pesar de non ser capaz de lembrarse de ti, sorriche asociándote a algo positivo. Nada me dá mais vida que os anos vividos, as experiencias e a sabedoría que moitas veces esquecemos que as persoas maiores teñen. De verdade credes que seria capaz de sentir isto exercendo un traballo regalado?

O Consorcio ofreceunos a posibilidade de mellorar a nosa situación laboral, ofreceunos máis recursos, puidemos opinar sobre o que cremos mellor para as persoas que coidamos, dannos voz, permítennos duplicar esforzos vetados no sector privado por criterios meramente economicistas.

Eu quero que cando sexa vella me coien como estamos a coidar, asegúrovolo. Non quero que me aparquen nunha esquina, que me dean de comer, que me aseen con caras longas e de noxo e me digan que estou ben coidada. Quero que me ofrezan un medio de interacción, que collan á miña familia da man para amortecerlles o peso dos meus coidados, que me transmitan ledicia e satisfación, quero sentirme digna na miña vellez.

O que se pretende facer agora é modificar todo isto, desfacer o feito, desandar o camiño andado, tiralo ao chan e pisalo? Deixémonos de políticas, de intereses privados e admitamos o traballo ben feito permitindo que se continúe a facer. Chámenlle Consorcio ou chámenlle como queiran, pero que permítannos traballar en condicións dignas por aquilo que nos gusta, que é atender a persoas maiores, e loitar cada día por un deses sorrisos.