Bruno MarcosDise que a palabra museo provén do vocábulo latino museum e do grego mouseion, lugar adicado ás musas, e, contan que estas musas servían de ligazón entre o divino e o humano inspirando a artistas, músicos e poetas.
É rechamante o relato do final de Orfeo. A lenda mitolóxica narra que o músico prodixioso tendo perdido, por segunda vez, a Eurídice entregouse a unha vida disipada con ménades e bacantes, ata que, un día, estas, sen motivo aparente, esnaquizárono e arroxárono ao río. As musas recolleron flotando da auga os restos e déronlles a debida sepultura.
Unhas versións din que Baco ordenou asasinalo porque se opuña ao seu culto, outras, que as mulleres tracias, que disputaban polo seu afecto, foron as homicidas, alporizadas ante a súa promesa de non voltar namorarse.
Así, aquel músico que tranquilizaba ás feras salvaxes, que, mesmo, facía que a natureza detivese o seu curso para escoitalo, e ao que, en graza ao seu talento, Hades e Perséfone permitíron baixar ao reino dos mortos para rescatar á súa amante, finaba sen unha explicación clara.
Podemos interpretar, hoxe, o relato do pasamento de Orfeo como unha alegoría na que vemos que o ser humano, sen ambición do verdadeiro, sucumbe, vítima dalgunha forza escura e destrutora: a inercia dionisíaca fronte ao apolíneo, a bacanal, o aquelarre, toda sorte de convocatorias pavorosas dun pracer que abandona o racional.
É posible, tamén, relacionar o mito aos máis próximos herdeiros do vocábulo clásico de museo: Son os museos da liñaxe das musas que sepultaron os refugallos de Orfeo? Son realmente os museos os intermediarios entre, non xa a inspiración e os artistas como se dicía na Antigüidade, senón entre eles e a sociedade, ou, realmente, uns manipuladores que confunden?
Os principais puntos cuestionados por algúns membros da comunidade artística na actualidade son aqueles que fan referencia ao desexo explícito dos museos de arte contemporáneo de converterse en galería de galerías que comercializa, non xa coleccións de obxectos, senón falsos acontecementos, achegándose a unha progresiva equiparación da produción artística cos bens de consumo e a súa consecuente banalización.
A parte do sector máis aferrada ás derivas marcadas polas galerías de arte comerciais viu no compoñente lexitimador dos museos o seu aval económico, cando non, o seu cliente máis seguro e menos reticente, pero a realidade é que os obxectos artísticos están xa desfasados fronte aos simulacros que se despregan e cobran existencia máis nos medios de comunicación que no propio museo que se supón que os acolle. Déixase, así, núa unha identificación total entre cultura e industria cultural combinando o prestixio histórico da institución museística co espectáculo mediático. Pero o máis preocupante do asunto é que subxace a sensación xeral de que, na base primaria do proceso no que se dá visibilidade ao artístico, estean os axentes que xeran a realidade e os seus interesados filtros. O interese dos devanditos axentes obviamente, non pode ser outro que o de cosificar o artístico para convertelo nun fenómeno de pactada obsolescencia, esgotable, de consumo, de usar e tirar, inefectivo socialmente, desintelectualizado. Polo visto, para algúns, o estado debe pagar co diñeiro dos cidadáns megagalerías dedicadas a lexitimar co baño museíl a produción dunha realidade narcótica.
A cuestión é saber que significan os museos do presente, ademais dunha contradición absoluta. Seguramente o plan museográfico máis idóneo terá que ver máis co pasado que cun presente que se nos amosa totalmente viciado pola deriva postmoderna. Probablemente se trate dun museo nas coordenadas do proxecto moderno daquela ilustración insatisfeita da que falaran hai tempo máis que de calquera outra cousa. É dicir pór, dalgunha forma, en corentena o presente.
Sen dúbida, e a pesar de calesquera plans museográficos que se deseñen, o que nos agarda, non xa nos museos do presente senón nos museos do porvir, é unha lambonería suma seguida dunha bulimia que impedirá que nada transcenda. Por iso hai que deseñar museos ágora, que proporcionen unha experiencia do coñecemento na que o presente sexa posto na mirada a partir -e por que non?- do pasado.
Tórnase urxente pór en cuestión as coleccións de obxectos que pretendan amosar as épocas a través deles e articular auténticas contextualizacións si, pero estas han de ser absolutamente obxectivas, científicas -se iso fose algo máis que unha quimera- para que o visitante non saia sentíndose tan só partícipe ou non dunha teoría do gusto senón dono dun coñecemento. Nestas misións os operadores de turismo que asaltan o poder das institucións museísticas máis poderosas resultarían analfabetos funcionais.
Claro que esta opción será tinguida de ser unha nostalxia do discurso, unha melancolía alporizante fronte á plenitude de estómago que nos proporciona a cultura lixo; pero quen non se ha de sentir ao pouco con tanto ketchup saturado de sabor e totalmente insatisfeito.
Orfeo esnaquizado, triturado e envasado. Estamos coma cando os futuristas, o museo é o cemiterio da arte. Ningunha das nove musas semella habitar xa neses museos senón, máis ben, estes semellan estar superpoboados por bacantes.
Imaxe: MXMÉ rechamante o relato do final de Orfeo. A lenda mitolóxica narra que o músico prodixioso tendo perdido, por segunda vez, a Eurídice entregouse a unha vida disipada con ménades e bacantes, ata que, un día, estas, sen motivo aparente, esnaquizárono e arroxárono ao río. As musas recolleron flotando da auga os restos e déronlles a debida sepultura.
Unhas versións din que Baco ordenou asasinalo porque se opuña ao seu culto, outras, que as mulleres tracias, que disputaban polo seu afecto, foron as homicidas, alporizadas ante a súa promesa de non voltar namorarse.
Así, aquel músico que tranquilizaba ás feras salvaxes, que, mesmo, facía que a natureza detivese o seu curso para escoitalo, e ao que, en graza ao seu talento, Hades e Perséfone permitíron baixar ao reino dos mortos para rescatar á súa amante, finaba sen unha explicación clara.
Podemos interpretar, hoxe, o relato do pasamento de Orfeo como unha alegoría na que vemos que o ser humano, sen ambición do verdadeiro, sucumbe, vítima dalgunha forza escura e destrutora: a inercia dionisíaca fronte ao apolíneo, a bacanal, o aquelarre, toda sorte de convocatorias pavorosas dun pracer que abandona o racional.
É posible, tamén, relacionar o mito aos máis próximos herdeiros do vocábulo clásico de museo: Son os museos da liñaxe das musas que sepultaron os refugallos de Orfeo? Son realmente os museos os intermediarios entre, non xa a inspiración e os artistas como se dicía na Antigüidade, senón entre eles e a sociedade, ou, realmente, uns manipuladores que confunden?
Os principais puntos cuestionados por algúns membros da comunidade artística na actualidade son aqueles que fan referencia ao desexo explícito dos museos de arte contemporáneo de converterse en galería de galerías que comercializa, non xa coleccións de obxectos, senón falsos acontecementos, achegándose a unha progresiva equiparación da produción artística cos bens de consumo e a súa consecuente banalización.
A parte do sector máis aferrada ás derivas marcadas polas galerías de arte comerciais viu no compoñente lexitimador dos museos o seu aval económico, cando non, o seu cliente máis seguro e menos reticente, pero a realidade é que os obxectos artísticos están xa desfasados fronte aos simulacros que se despregan e cobran existencia máis nos medios de comunicación que no propio museo que se supón que os acolle. Déixase, así, núa unha identificación total entre cultura e industria cultural combinando o prestixio histórico da institución museística co espectáculo mediático. Pero o máis preocupante do asunto é que subxace a sensación xeral de que, na base primaria do proceso no que se dá visibilidade ao artístico, estean os axentes que xeran a realidade e os seus interesados filtros. O interese dos devanditos axentes obviamente, non pode ser outro que o de cosificar o artístico para convertelo nun fenómeno de pactada obsolescencia, esgotable, de consumo, de usar e tirar, inefectivo socialmente, desintelectualizado. Polo visto, para algúns, o estado debe pagar co diñeiro dos cidadáns megagalerías dedicadas a lexitimar co baño museíl a produción dunha realidade narcótica.
A cuestión é saber que significan os museos do presente, ademais dunha contradición absoluta. Seguramente o plan museográfico máis idóneo terá que ver máis co pasado que cun presente que se nos amosa totalmente viciado pola deriva postmoderna. Probablemente se trate dun museo nas coordenadas do proxecto moderno daquela ilustración insatisfeita da que falaran hai tempo máis que de calquera outra cousa. É dicir pór, dalgunha forma, en corentena o presente.
Sen dúbida, e a pesar de calesquera plans museográficos que se deseñen, o que nos agarda, non xa nos museos do presente senón nos museos do porvir, é unha lambonería suma seguida dunha bulimia que impedirá que nada transcenda. Por iso hai que deseñar museos ágora, que proporcionen unha experiencia do coñecemento na que o presente sexa posto na mirada a partir -e por que non?- do pasado.
Tórnase urxente pór en cuestión as coleccións de obxectos que pretendan amosar as épocas a través deles e articular auténticas contextualizacións si, pero estas han de ser absolutamente obxectivas, científicas -se iso fose algo máis que unha quimera- para que o visitante non saia sentíndose tan só partícipe ou non dunha teoría do gusto senón dono dun coñecemento. Nestas misións os operadores de turismo que asaltan o poder das institucións museísticas máis poderosas resultarían analfabetos funcionais.
Claro que esta opción será tinguida de ser unha nostalxia do discurso, unha melancolía alporizante fronte á plenitude de estómago que nos proporciona a cultura lixo; pero quen non se ha de sentir ao pouco con tanto ketchup saturado de sabor e totalmente insatisfeito.
Orfeo esnaquizado, triturado e envasado. Estamos coma cando os futuristas, o museo é o cemiterio da arte. Ningunha das nove musas semella habitar xa neses museos senón, máis ben, estes semellan estar superpoboados por bacantes.
0 comentários :
Danos a túa opinión