Xosé Manuel PachoSe cadra, moita xente non coñece a Roberto Bolaño. Con este apelido, vennos á cabeza un gran home de teatro que tivo Galiza. Roberto Vidal Bolaño, teatreiro que merece unha sentida lembranza. Pero hoxe non vou falar del. Vou falar do outro Bolaño, o escritor chileno. Mellor dito, o escritor nacido en Chile, porque coido que na xeografía vital deste escritor teñen pesado tamén outros territorios como México, a súa patria natal e España, onde viviu os derradeiros anos da súa vida, antes de morrer por un problema de fígado no ano 2003.
Dentro de cincuenta anos probablemente, Roberto Bolaño será considerado un dos grandes escritores de finais e comezos de século na historia da literatura. Sen dúbida ningunha. Moitas das súas obras son xa unha referencia, dende os seus libros de relatos, ata as súas esplendorosas novelas.
Antes de entrar no duro universo Bolaño das novelas, coido que sería interesante que os que non teñen lido, que comecen cos seus libros de relatos. Eu recomendaría Putas asesinas, que xa nos mete en Bolaño e na mítica tradición narradora latinoamericana. De feito, teñen considerado a Bolaño nesta disciplina moi merecidamente á altura de Cortázar ou de Borges.
Pero eu hoxe non quero falar dos relatos, quero falar dunha das súas obras que xa se ten convertido en mítica Los detectives Salvajes. Esta novela é unha viaxe iniciática que Arturo Belano e Ulises Lima emprenden por diversas razóns ao redor do mundo, buscando e sen buscar á poeta Cesárea Tinajero. Digo buscando e sen buscar, porque aínda que o fío argumental é este, a realidade é que distintos personaxes falan dos protagonistas e non necesariamente de Cesárea Tinajero. Realmente o que ensambla esta novela son xustamente os dous personaxes principais que se van facendo máis e máis sólidos a medida que avanza o texto e que temos máis información deles.
E é que as parellas de personaxes son para a literatura o que as arias ás óperas. Na historia da creación literaria todos podemos lembrar ao Quixote e a Sancho Panza, a Stephen Dedalus e a Leopold Bloom, a Dante e a Virxilio. Posibelmente as parellas na literatura funcionan porque todos nós, nas nosas vidas, temos un perfil ambivalente e, dalgún xeito esa mestura de rasgos contraditorios é a que nos define no máis íntimo, máis aló de simplificacións.
Pero esta obra é moito máis. Está dividida en tres partes: "Mexicanos perdidos en México", "Os detectives salvaxes", e os "Desertos de Sonora". E nestas páxinas abrolla o coñecemento da vida real ao redor do mundo, aparecen escenarios como o Distrito Federal, San Diego, Barcelona, Managua, Sierra Leona, Israel, Angola... E a exuberante cultura de Bolaño. Se eu tivese que definir na miña opinión de que trata esta novela, diría que da vida e da poesía que, se ben pode sonar poética, en moitas ocasións é o contrario. Para facérmonos unha idea desto último, da fonda cultura vital e intelectual de Bolaño direi que atopei a Euxenio Montes e a Vicente Risco, citados polo escritor, en amplísimas numeracións de todas as razas creativas. Pensemos que efectivamente, Euxenio Montes e Vicente Risco foron poetas, e poetas que buscaron novos camiños, velaí polo que son citados na novela. Diría, coido que sen esaxerar, que podemos atopar máis de mil poetas citados dende antigos poetas chinos ata poetas mexicanos de vangarda, e franceses, italianos, etc.
E para explicar a súa visión do mundo tan ampla, só hai que fixarse nun capítulo que adica a Xosé Lendoiro, un avogado galego afincado en Barcelona que se foi viaxando por España. Conta nunha das súas historias algo que lle pasou no cámping de Castroverde, en Lugo, e onde coñeceu a Arturo Belano. Curiosamente preto de Castroverde hai unha aldea que se chama Bolaño. Non sei se o escritor chileno tiña ascendencia galega, pero moi probabelmente. E neste capítulo tamén fala dos galegos, honradamente, non demasiado ben, fala dos setenta na Galiza, cos atavismos típicos do rural galego...
Falei das referencias concretas á Galiza, pero que ninguén pense que este libro fala sobre Galiza. Fala sobre a vida, sobre o mundo e sobre a poesía.
Esta obra, como todas as grandes obras, ten moitas lecturas e non serei eu o que condicione a un lector ou lectora. Eu podo salientar o que a min me resultou máis suxerente, pero é que Bolaño e esta obra é un mundo. Eu teño costume, non sei se boa ou mala, de ler varias libros á vez, diría mesmo que moitos libros á vez. Cando estaba rematando de ler Los detectives salvajes tiven que deixar case todos os libros é centrarme neste; a razón? É que esta obra de Bolaño comprende toda a literatura imaxinada. Toda.
Ollo, non é un libro fácil, pero se alguén quere comprender o futuro da creación literaria, e comprender a vida, debe ler esta obra que abriu novos camiños na literatura universal e que, por certo, foi premiada co Premio Herralde de novela e co Premio Rómulo Gallegos.
Bolaño practicamente foi considerado toda a súa vida un escritor maldito, un escritor a contra corrente, contra o sistema literario, por iso de seguro que riría se soubera que a súa obra 2666 foi considerada o mellor libro do ano en Estados Unidos e no Reino Unido, e un éxito de ventas.
Brindemos por Bolaño e pola literatura.
Dentro de cincuenta anos probablemente, Roberto Bolaño será considerado un dos grandes escritores de finais e comezos de século na historia da literatura. Sen dúbida ningunha. Moitas das súas obras son xa unha referencia, dende os seus libros de relatos, ata as súas esplendorosas novelas.
Antes de entrar no duro universo Bolaño das novelas, coido que sería interesante que os que non teñen lido, que comecen cos seus libros de relatos. Eu recomendaría Putas asesinas, que xa nos mete en Bolaño e na mítica tradición narradora latinoamericana. De feito, teñen considerado a Bolaño nesta disciplina moi merecidamente á altura de Cortázar ou de Borges.
Pero eu hoxe non quero falar dos relatos, quero falar dunha das súas obras que xa se ten convertido en mítica Los detectives Salvajes. Esta novela é unha viaxe iniciática que Arturo Belano e Ulises Lima emprenden por diversas razóns ao redor do mundo, buscando e sen buscar á poeta Cesárea Tinajero. Digo buscando e sen buscar, porque aínda que o fío argumental é este, a realidade é que distintos personaxes falan dos protagonistas e non necesariamente de Cesárea Tinajero. Realmente o que ensambla esta novela son xustamente os dous personaxes principais que se van facendo máis e máis sólidos a medida que avanza o texto e que temos máis información deles.
E é que as parellas de personaxes son para a literatura o que as arias ás óperas. Na historia da creación literaria todos podemos lembrar ao Quixote e a Sancho Panza, a Stephen Dedalus e a Leopold Bloom, a Dante e a Virxilio. Posibelmente as parellas na literatura funcionan porque todos nós, nas nosas vidas, temos un perfil ambivalente e, dalgún xeito esa mestura de rasgos contraditorios é a que nos define no máis íntimo, máis aló de simplificacións.
Pero esta obra é moito máis. Está dividida en tres partes: "Mexicanos perdidos en México", "Os detectives salvaxes", e os "Desertos de Sonora". E nestas páxinas abrolla o coñecemento da vida real ao redor do mundo, aparecen escenarios como o Distrito Federal, San Diego, Barcelona, Managua, Sierra Leona, Israel, Angola... E a exuberante cultura de Bolaño. Se eu tivese que definir na miña opinión de que trata esta novela, diría que da vida e da poesía que, se ben pode sonar poética, en moitas ocasións é o contrario. Para facérmonos unha idea desto último, da fonda cultura vital e intelectual de Bolaño direi que atopei a Euxenio Montes e a Vicente Risco, citados polo escritor, en amplísimas numeracións de todas as razas creativas. Pensemos que efectivamente, Euxenio Montes e Vicente Risco foron poetas, e poetas que buscaron novos camiños, velaí polo que son citados na novela. Diría, coido que sen esaxerar, que podemos atopar máis de mil poetas citados dende antigos poetas chinos ata poetas mexicanos de vangarda, e franceses, italianos, etc.
E para explicar a súa visión do mundo tan ampla, só hai que fixarse nun capítulo que adica a Xosé Lendoiro, un avogado galego afincado en Barcelona que se foi viaxando por España. Conta nunha das súas historias algo que lle pasou no cámping de Castroverde, en Lugo, e onde coñeceu a Arturo Belano. Curiosamente preto de Castroverde hai unha aldea que se chama Bolaño. Non sei se o escritor chileno tiña ascendencia galega, pero moi probabelmente. E neste capítulo tamén fala dos galegos, honradamente, non demasiado ben, fala dos setenta na Galiza, cos atavismos típicos do rural galego...
Falei das referencias concretas á Galiza, pero que ninguén pense que este libro fala sobre Galiza. Fala sobre a vida, sobre o mundo e sobre a poesía.
Esta obra, como todas as grandes obras, ten moitas lecturas e non serei eu o que condicione a un lector ou lectora. Eu podo salientar o que a min me resultou máis suxerente, pero é que Bolaño e esta obra é un mundo. Eu teño costume, non sei se boa ou mala, de ler varias libros á vez, diría mesmo que moitos libros á vez. Cando estaba rematando de ler Los detectives salvajes tiven que deixar case todos os libros é centrarme neste; a razón? É que esta obra de Bolaño comprende toda a literatura imaxinada. Toda.
Ollo, non é un libro fácil, pero se alguén quere comprender o futuro da creación literaria, e comprender a vida, debe ler esta obra que abriu novos camiños na literatura universal e que, por certo, foi premiada co Premio Herralde de novela e co Premio Rómulo Gallegos.
Bolaño practicamente foi considerado toda a súa vida un escritor maldito, un escritor a contra corrente, contra o sistema literario, por iso de seguro que riría se soubera que a súa obra 2666 foi considerada o mellor libro do ano en Estados Unidos e no Reino Unido, e un éxito de ventas.
Brindemos por Bolaño e pola literatura.
Roberto Bolaño.
Los detectives salvajes.
Barcelona: Anagrama. 2009.
624 pp.
Los detectives salvajes.
Barcelona: Anagrama. 2009.
624 pp.
0 comentários :
Danos a túa opinión