A cidade dos ananos

Moncho Paz

O recente nomeamento da nova xerente da Cidade da Cultura (CdC), Silvia Domínguez, inaugura a terceira entrega dun culebrón en prime time que xa leva dez anos na voráxine da polémica. Algúns concellos sempre criticaron este proxecto por consideralo unha obra faraónica e un malgasto atribuído a un desexo persoal do Goberno Fraga. Porén, dende o Concello de Santiago –gobernado por socialistas e nacionalistas– apoiouse a iniciativa ante os efectos positivos que supostamente tería para a capital galega.

De feito, a fase inicial das obras reportou millóns de euros en licenzas municipais e imposto de construción. A comezos de 2000, o entón conselleiro Pérez Varela referíase ao proxecto nestes termos: “O Guggenheim é un edificio fenomenal, do século pasado, e a CdC é o primeiro do novo século e milenio que vai haber en Europa, coa sinatura dun arquitecto co prestixio de Eisenman, e iso é grande para Galicia. Durante catro ou cinco anos vai ser o edificio máis emblemático do mundo”. Xa pasou ese tempo a segue a indefinición; a grande diferenza é que o Museo Guggenheim de Bilbao é un exemplo de investimento público rendabilizado, mentres o complexo do Monte Gaiás navega nunha tempestade de incertidume e de gastos desproporcionados. Unha situación que alguén debería explicar con detalle nestes tempos de crise.

Aínda que o proxecto incluía novas ofertas culturais –biblioteca, hemeroteca, museo da historia e das comunicacións– o certo é que se duplicaban algúns servizos, como o novo auditorio e o pazo da ópera. Dende o Goberno Fraga sempre se rebatiron estas críticas co argumento de que o fin último que inspiraba a CdC era facer de Compostela “unha cidade única que atope a súa expresión máis elevada neste proxecto e a faga merecedora dun recoñecemento internacional”.

Pouco despois saltou a polémica pola falla de contidos. Aínda que durante anos varios comités de expertos traballaron na súa elaboración, a realidade é que a opinión pública descoñece as súas conclusións; non se soubo comunicar adecuadamente á sociedade. E todo isto en vésperas do Xacobeo 2010. Galicia non se merece máis actuacións en función da improvisación, senon que se aposte por “unha cultura de base, non de fachada”, parafraseando a Freixanes. Menos mal que agora o conselleiro Roberto Varela recoñece que “temos que traballar en función da crise”. Agardamos que estas verbas non caian de novo en saco roto.