Educación e posmodernidade

Bruno Marcos.-

Non é estraño que na primavera do descontento o vello anarquista Agustín García Calvo cominase aos acampados na Porta do Sol a tomar os centros educativos e as universidades porque neles, segundo el, é onde se forma aos actores dese sistema que agora atopan errado.

A educación foi neste país e desde a transición o saco de todas as puñadas. Acabamos de ver que foi un tema desterrado da última campaña electoral porque calquera político ao que se lle ocorrese amentalo sairía malparado.

Tivemos o deseño dunha educación pública pensada para un país rico e non se fixo outra cousa que retirar recursos, laberintizar a optatividad e abrandar os criterios de avaliación a fin de servir unhas estatísticas maquilladas á opinión pública. Aínda por riba permitiuse trasladar a ese ámbito querelas morais, éticas, relixiosas e nacionalistas. O resultado é desolador, un sistema educativo que fai o ridículo nas avaliacións internacionais e que produce inxentes cantidades de desmotivación entre alumnado, pais e profesorado, un sistema inefectivo e caprichosamente cambiante, pobre de recursos humanos e técnicos, con edificios cochambrosos e mesmo perigosos, mentres algúns membros da clase política cobran tanto como o orzamento anual dun colexio en calefacción.

Unha sociedade que permite que os seus nenos e a súa mocidade se formen en semellante ecosistema está verdadeiramente podrecida ou namorada da putrefacción, e máis se se ten en conta que isto non só se produce agora, en tempos de crises, se non que se reproduciu durante os dourados anos pasados nos que por calquera cousa tirábase a casa pola xanela.

A privatización de todas as cousas públicas parece o horizonte máis probable desta postmodernidad na que os cidadáns deixan o seu sitio aos consumidores e na que o coñecemento está en segundo ou terceiro plano e ao servizo da rendibilidade económica, nunha democracia na que -quedou patente- gobérnannos os mercados.

O investimento séguese facendo nunha informatización tardía e desfasada cando a alfabetización informática xa ten lugar nas familias. Máis ordenadores, a estas alturas, e énchense as clases de alumnos onde xa o clima era inhabitable. O pouco diñeiro que quede despois de pagar aos concertados que se invista, no máis seguro, en que non haxa tantos alumnos por clase e que así o profesor poida con cada alumno rehumanizar o que todos os demais deshumanizan.