Ramón Chao.-
Dentro duns dous meses (o 1 de outubro) caeu fulminado pola parva o fundador e director da revista Triunfo.
Claro que moitos asinariamos por unha morte repentina aos oitenta e nove anos, en plena forma e co mesmo entusiasmo que se vivísemos até minutos antes. Así foi a de Miguel Angel Ezcurra, afortunado el, pero nós ficamos sen o exemplo dun home sensible, cariñoso, exquisito e algo tímido, que con tenacidade soubo crear o medio de difusión democrático máis importante desde o final da nosa guerra civil.
Como xa se sabe, procedía dunha familia burguesa valenciana, da que herdou a cabeceira dunha revista chamada Triunfo, lixeira e versada en cinema comercial. Baixo a súa dirección modificou a súa portada e contido. En primeiro lugar rodeouse de profesionais reputados, o primeiro Eduardo Haro Tegclen, ao que trouxo do España de Tánxer como subdirector. Acto seguido cambiou a fachada. Das estreliñas alusivas a Hollywood e o seu cinema invasor só quedou unha, grande, vermella, chocante coa contorna franquista. E é que os distinguidos colaboradores saíranlle librepensadores, impíos e ateíllos. Lonxe de rexeitalos, Ezcurra interesouse polas súas ideas, profundounas e asumiunas como Vittorio de Sicca en O xeneral della Rovere, que así lle chamaban algúns colegas con tons incrédulos ou envexosos.
Eu, que subín ao tren triunfal en marcha, podo testemuñar da sinceridade de José Ángel. Para porse ao tanto da evolución político-cultural de Europa viña a París con frecuencia. Quixo coñecer a María Casares, Pierre Mendès-France, Arrabalde, Jorge Semprún, Jean Daniel e outros moitos, entre eles Santiago Carrillo e a cúpula do PC. Asistimos aos momentos máis significativos de Maio de 1968, como a ocupación da Sorbona e do Teatro de Odeón. Participamos no Festival do Libro de Niza. En nome de Triunfo, Ezcurra actuaba de xurado no Premio Internacional da Prensa, xunto a Le Nouvel Observateur, Espresso, Nin, Newsweek, Der Spiegel e The Observer. Triunfo gañou case todos os anos premios para Manu Leguineche, Víctor Freixanes, Ian Gipson, Adelaida Blázquez... até que o representante norteamericano rompeu a baralla en protesta "contra a ditadura dos españois". A ditadura consistía en que Ezcurra lía todos os libros de punta a cabo, chegaba cun carné de notas, e deste xeito abafaba aos restantes membros do xurado, que nin sequera os abriran.
Así era el, serio, tenaz. Ao fin, grazas ás xestións de Santiago Álvarez, reunímonos na miña casa a cear con Santiago Carrillo. Ezcurra discutiu con el sobre a situación laboral en España. Producíanse entón as folgas da metalurxia en Valladolid. Nelas Carrillo vía o espertar dos traballadores e prometía días gloriosos á clase obreira. Ezcurra respondía que o proletariado se incorporou á sociedade de consumo, e que habería que buscar outras formas de loita.
Antes de marchar Carrillo díxome: "É incrible que o director de Triunfo estea tan mal informado". Cuandos quedamos sós, Ezcurra achegóuseme: "É incrible que o secretario xeral do PC estea tan mal informado".
Mentres tanto, en España Fraga Iribarne preparaba a súa famosa lei de prensa, liberal, moderna, que suprimía a aborrecible censura previa. Os directores e os autores serían responsables ante a xustiza do que escribisen e publicasen. Peor que antes. Aí caeu Triunfo. Un número dedicado ao matrimonio sufriu unha pena de catro meses de suspensión e unha boa multa. Pouco despois afúndeo o mesmo castigo por un artigo de José Aumente titulado "Estamos preparados para el cambio". A renacente monarquía deulle o cabo. Para celebrar a súa coroación, o flamante Juan Carlos I concedeu unha aministía xeral que beneficiou a ladróns, estafadores e outros delincuentes, pero da que se excluíu o Triunfo de Ezcurra.
0 comentários :
Danos a túa opinión