ESIRC

Mario Paz González.-

En A frecha do tempo (1991) Martin Amis conta a historia dun home que vai adoptando ao longo da súa vida diferentes personalidades: Tod T. Friendly, John Young, Hamilton de Souza ou Odilo Unverdorben. Pero o verdadeiramente rechamante desta novela é que o autor relata o periplo dese personaxe ao revés, é dicir, comezando polo final, polo momento da súa morte, e rematando no comezo, no intre no que está a piques de esvaecerse no ventre da súa nai. A todo iso asiste perplexa –do mesmo xeito que os lectores– unha voz narradora, coma se fose a confusa conciencia do protagonista. Ou, mellor aínda, coma se fose a súa alma –así chega a insinuarse nalgún momento da narración. Ese mundo que funciona do revés, que vai de diante cara atrás, onde os diálogos comezan tamén polo final, pola despedida, e as persoas van recuperando, aos poucos, a vitalidade e a inocencia da mocidade, é un mundo no que case todos os obxectos xorden do lixo, pero van mellorando a medida que transcorren os anos ata que un pode desfacerse deles obtendo un diñeiro en troques. É un mundo no que son os proxenetas os que pagan ás prostitutas e estas a os seus clientes. É un mundo onde os médicos, aínda que ás veces traian ás persoas á vida, polo xeral encárganse de enfermalas e non de curalas. Ao converter as consecuencias en causas, e viceversa, Martin Amis consegue que todo, absolutamente todo, chegue a tal nivel de absurdo que, nun momento dado da novela, os doutores nazis resultan ser uns bos samaritanos que, non só devolven a vida aos xudeus en enormes cámaras onde lles extraen o mortífero gas Zyklon B, senón que tamén colócanlles implantes dentais de ouro macizo e envíanos en longos trens a diferentes puntos de Europa para que se instalen, vaian gañando progresivamente dereitos e leven unha vida cada vez mellor e máis digna.

Non puiden evitar lembrar esta obra do xenial autor británico agora, ao ler estes días na prensa algunhas das medidas que o Goberno vai adoptar tomando como escusa a crise. Fálase de novos recortes en sanidade e educación, subidas do IVE, aumento da idade de xubilación, baixada das prestacións aos desempregados, supresión de pagas extra, especulación sobre o futuro das pensións… Por un intre tiven unha sensación estraña. Sentín coma se, do mesmo xeito que na novela de Martin Amis, estivésemos a ir cara atrás no tempo, coma se ao final de todo isto estivesen a agardarnos outros períodos da Historia aos que sería mellor non regresar.

Se de ir cara atrás vai a cousa, coido que deberiamos facer, precisamente, o mesmo que propón a novela citada e converter a CRISE nunha ESIRC, é dicir, nunha crise do revés, intercambiando as causas e as consecuencias. Creariamos así un mundo no que as grandes entidades financeiras entregarían centos de milleiros de millóns aos gobernos e á Unión Europea para que garantisen a estabilidade política e económica de todo o continente. Sería un mundo no que os cidadáns gañariamos, aos poucos, novas conquistas sociais. Un mundo no que os bancos e os funcionarios xudiciais, escoltados pola policía, entregarían vivendas a familias desafiuzadas e con todos, ou boa parte, dos seus membros en paro. Un mundo no que esas mesmas familias recibirían deses mesmos bancos, unha cota mensual o suficientemente alta para que, chegado certo momento, puidesen devolver todos os cartos xuntos quedando eles, as familias, cos intereses. Nese mundo as grandes construtoras desmontarían urbanizacións enteiras que fican deshabitadas e cuxa desaparición permitiríanos acadar un crecemento máis lento ou, se cadra, máis acorde coa Natureza. Agora ben, detería esta marcha cara atrás, conxelando de xeito indefinido a frecha do tempo, exactamente en xaneiro de 2001, cando entrou en vigor a moeda única e Europa era para todos un feliz e próspero soño que por fin se fixera realidade.