Manuel Fernández Rodríguez.- Había
unha vez un neno que vivindo moi preto do mar, nun concello de mar como
Barreiros, na costa de Lugo, nunca vira o mar. Isto pasaba antes nas aldeas.
Non vos estrañedes os máis novos: eu o viaxe máis longo da miña primeira
infancia fíxeno subido no carro de vacas do meu avó, enriba duns sacos de gran,
para ver o muíño de Marzán. A tres kms da casa!
En fin, o neno ao
que me refiro marchou tamén subido no carro de vacas do seu pai descubrir e
falarlle ao mar, tan próximo e tan distante del, á praia da Area Longa. E alí
contoulle o que vía por primeira vez a ese mar... Foi o mesmo día, día
inesquecible, no que logo, á noitiña, tamén descubriu que había un aparello con
luces no interior do que saían palabras... Era unha radio. Acababa de traela á
casa un tío seu. A poucos nenos concedía daquela a providencia tanta maxia concentrada
nun só día.
Por iso, ese neno
quedou marcado para sempre. E decidiu que cousas así, cousas tan grandes, tiña
que contalas, ou mellor aínda, que tiña que compartilas. Sería deste xeito
como, xa de mozo, o destino o levou ao xornalismo para, xa sendo o Palmeiro,
este Palmeiro querido de quen falo, dar co xeito de contalo. E hai corenta
anos, xusto corenta anos, comezou a contalo sen parar.
Corenta anos
ininterrompidos contandónolo desde os máis diversos medios galegos e españois.
Desde La Voz de Galicia, da que foi delegado en Ferrol, desde a revista Teima,
o primeiro semanal escrito integramente en galego, do que foi un dos
animadores, desde a TVE en Galicia e, xa na democracia, desde a Televisión de
Galicia, e sobre todo, desde a radio, desde Radio Galicia nunha primeira
experiencia, e logo, desde 1982 a 1994, desde a mítica Radio Popular de Vigo,
onde exerceu como xefe de informativos de Cope Galicia e se converteu nun dos
referentes do xornalismo galego da democracia e a autonomía. Unha etapa esta
que, por certo, me permitiu coñecelo ben estando eu en Cope Santiago, entre
outros e outras, con Amelia González, con Celia Díaz, con Ana Balseiro, que
aquí están tamén. En fin, unha etapa que me permitiu, que nos permitiu, telo
como mestre e finalmente como amigo nunha radio que hoxe creo imposible por
moitos motivos e onde eu, e outros, cobrabamos por aprender cada día de mestres
como Palmeiro.
En fin, tamén as
palabras coas Palmeiro contou chegáronnos desde os xornais El País, La
Región, Galicia Hoxe, Xornal de Galicia, desde os libros nos
que colaborou e escribiu, e desde as súas moitas charlas e conferencias.
O prestixio da súa
figura foi tamén aproveitado para a xerencia, e daquela Palmeiro contou
cos xestos como a mellor xestión é a do diálogo e o encontro. Fíxoo desde a
dirección autonómica de Onda Cero Galicia, desde a dirección da Fundación
Torrente Ballester e, por elección de nós, os seus colegas, desde o Colexio de
Xornalistas de Galicia, do que foi o primeiro decano.
E tamén nolo contou
desde experiencias de xornalismo dixital como o xornal Noticias del Camino,
de APECSA, e desde as súas responsabilidades de comunicación no Consello da
Cultura Galega e desde as asociacións e entidades do mundo da comunicación e do
Camiño de Santiago ás que pertenceu e segue pertencendo. Cito, neste sentido, a
Asociación de Periodistas e Estudos do Camiño, Apecsa, da que é vicepresidente.
En definitiva, hai
acordo en que Palmeiro é un dos xornalistas imprescindibles da Galicia
autonómica, unha das voces escoitadas naqueles tempos nos que aínda se
escoitaba...
... Porque impoñía
o seu bo facer, a súa profesionalidade. Era desa xente na que se percibe que
hai algo máis, neste caso logo da súa voz reflexiva, cadenciosa. E eu, como
outros, creo que o que había era sentimento, solidariedade, equidistancia. En
definitiva, compromiso, un compromiso
sen matices co xornalismo informativo como servizo público. E, se o queredes
máis concreto, como servizo a Galicia.
E quizais por todo
isto, por ter a conciencia libre de cargas, nunca un enfado lle vin, como
moito, como moito, unha desvaída aproximación a un cabreo unha vez ao ano, que
non fai dano... Tampouco nunca unha crítica furibunda nin unha ofensa a
ninguén. Nin en antena nin, o que é máis difícil e sorprendente, en privado.
Como moito, como moito nestes casos, podía ter unha aproximación á fina ironía
ou ao humor requintado, onde é tamén mestre inimitable, incansable, por veces,
imparable. Non se pode ser malvado a carón de Palmeiro. Vístese cada
mañá co traxe transparente da bonhomía.
E todo isto
converteuno nun dos poucos seres de encontro e entendemento sen complexos que
levo coñecido. Un valor, por certo, hoxe moi á baixa na Bolsa da Convivencia,
pero que algún día, ou acabamos perdendo todos a razón ou ha volver cotizar
alto nunha sociedade máis libre e xusta.
... Palmeiro, que
sorte terte coñecido. E que sorte que sexas xa parte de nós.
Nós... eses que
sabemos que máis que no tempo da xubilación, mereces entrar no tempo de soñar
máis ca nunca, de imaxinar máis ca nunca, de escribir máis ca nunca, navegando
o aínda non navegado, que tanto é! Permitídeme, neste punto, uns versos:
Quen
dera ser nao senlleira
naquel
mar non presentido
das
xa mergulladas terras!
Quen
dera ser nao senlleira!
Sen
fito, estrela nin porto,
ser
eu a propia ribeira!!!
Quen
dera...!
Así cantou e soñou
a nao senlleira, a de navegar o que vén, Fermín Bouza Brey.
Querido Palmeiro,
pois iso, o mellor dos desexos: que máis ca nunca sexas NAO SENLLEIRA e
a túa PROPIA RIBEIRA, desde o mar de Vigo á praia da Area
Longa, esa onde lle falaches por primeira vez ao mar coa mesma palabra
primixenia coa que logo nos falaches a nós e a tantos. Nao e ribeira
para o que ha de vir, amigo, e nelas toda canta liberdade encontres na travesía
e, permitíndome parafrasearte... e que cante o cuco.
Remato. Unha
ringleira de apartas e bicos de palabras, Palmeiro, de todas e todos nós. Bicos
e apertas ás que buscamos darlles a forma de todo canto nos levas contado. E,
sobre todo, do que nos has contar de hoxe en diante, porque coñecéndote, o
mellor está aínda por contar.
Grazas, Palmeiro.
Un millón de grazas.
E, agora si,
definitivamente, que cante o cuco! Que cante canto poida!
_______________
Na fotografía de Moncho Paz, o autor do artigo, á esquerda, xunto con Xosé María García Palmeiro.
Said
moitas grazas, moncho.
m.r.